| ABC Sınıflandırma Yöntemi |
Stokta bulunan malzemelerin/ürünlerin devir hızı, miktar, değer vb. ölçütlere göre sınıflandırılmasıdır. |
| Acente |
Bir lojistik şirketinin merkez kuruluşu dışında bir bölgede, onun adına hizmet veren kuruluş veya bireydir. |
| Acil Durum Planı |
Gelecekte oluşabilecek beklenmeyen gelişmelere karşı alınacak önlemleri gösteren plandır. |
| Acil Stok |
Planlanmamış, acil durumlara karşı her zaman elde tutulmak zorunda olan stok miktarıdır. |
| Açılabilir Tavanlı Konteyner (Opentop) |
Standart konteynere sığmayan veya konteyner kapısından forklift veya benzeri donanım ile yüklenemeyen konteynerdır. |
| ADR |
Yanıcı, parlayıcı ve patlayıcı maddelerin karayolu ile taşınması kurallarını içeren, bu maddelerin taşınabilmesi için, araç ve sürücülerde gerekli belgelerin arandığı bir standarttır. |
| Adres |
Lojistik tesis içerisinde fiziksel sınırları belirlenerek, bir kimlik numarası ile sisteme tanımlanmış lokasyonlardır. |
| Adresleme |
Lojistik tesis içerisinde yürütülen operasyon esnasında ürünlerin ya da taşıma birimlerinin (sepet, koli, palet vb.) fiziksel olarak tesis içerisinde bulunan bir adrese konulması ve sistemsel olarak ilgili ürünün ya da taşıma biriminin kimlik numarası ile yerleştirildiği adresin kimlik numarasının eşleştirilerek kaydedilmesidir. |
| Adresteki Stok Doğruluğu |
Lojistik tesis içerisindeki bir adreste fiziki olarak bulunan ürünlerin, sistem üzerinde ilgili adreste kayıtlı ürünlerle bire bir eşleşmesidir. |
| Akreditifli Ödeme (Payment Under Letter Of Credit – L/C) |
Bir alıcının talebine istinaden, bir bankanın verdiği ve alıcı tarafından ayrıntıları belirtilmiş, mala veya hizmete ilişkin belgelerin ibrazı karşılığında, belirtilen bir satıcıya ödeme yapılacağı yolundaki şartlı bir taahhüttür. |
| Aktarma |
Bir araç ile gelen yüklerin boşaltılarak, herhangi bir özel işleme tabi tutulmadan kısa bir süre içinde sevk edilmek üzere başka bir araca yüklenmesi işlemidir. |
| Aktarma Merkezi |
Gelen yükün/kargoların indirildiği ve varış noktasına göre gidenlerin ise yüklendiği, gün içinde kargoların kısa zaman aralıkları ile saklandığı, araçlar arası yük/kargo transferi yapıldığı işlem merkezleridir. |
| Aktif İstif |
Üzerinde çalışılan ve gereksinime göre malzeme konulan/kaldırılan yüklerin istifidir. |
| Alıcı |
Ürünü teslim alan taraftır. |
| Ambalaj |
Ürünleri dış etkilerden koruyan, tanıtım ve pazarlama işlemlerini kolaylaştıran, görsellik ve kullanım ergonomisi sağlayan, içindeki ürün hakkında bilgiler bulunduran; metal, plastik, cam vb. malzemelerden yapılmış kaptır. |
| Ambar |
İhtiyaca bağlı olarak belirli bir süre için ürünlerin konulduğu kapalı ya da açık güvenlikli alandır. |
| Ambar Teslim-Tesellüm Fişi (ATF) |
Depolama, taşıma ve/veya katma değerli hizmetler sunmak üzere, söz konusu hizmeti veren firma, tedarikçi veya müşterilerden malı teslim alırken veya teslim ederken imzalama ve kaşeleme suretiyle söz konusu eşyaların ilgili tarafın sorumluluğuna geçtiğini belgelemek üzere düzenlenen evraktır. |
| Ana Güzergah |
Çıkış ve varış noktaları arasındaki en uygun ve en çok kullanılan yoldur. |
| Ana Konşimento (Master Airway Bill – MAWB) |
Havayolu taşımalarında gerçek göndericiden gerçek alıcıya yapılan gönderilerde kullanılır. |
| Anlaşma |
Tedarik hizmetlerinde, koşulları önceden ve net olarak tanımlamak üzere ilgili taraflar arasında varılan mutabakat metnidir. |
| Anlaşmalı Depo |
Bir sözleşmeye dayalı olarak, müşteri veya müşteriler adına depolama faaliyetlerinin gerçekleştirildiği depodur. |
| Antrepo (Bonded Warehouse) |
Gümrük mevzuatına tabi olan eşyaların, gümrük gözetimi altındayken muhafaza edildiği ve ilgili dış ticaret işleminin tamamlanabilmesi için gerekli işlemlerin yapıldığı bir tür depodur. |
| Ara Konşimento (House Airway Bill – HAWB) |
Acenteler tarafından düzenlenen hava navlunu için kullanılan yükleme dokümanıdır. Ara konşimento aynı zamanda destinasyon acentesi için yükleme talimatlarını, malın tanımını ve uygulanacak taşıma ücretlerini de içinde barındırır. |
| Ardiye (Storage) |
Ürünlerin/malzemelerin saklanıp muhafaza edildiği yer, saklama/muhafaza etme hizmeti ve bu hizmet için ödenen ücret. |
| Astarya (Laydays and Cancelling Clause – LayCan) |
Geminin yükleme veya boşaltma için söz konusu limanda kalabileceği günlerin oluşturduğu aralıktır. |
| Aşamalı Stok |
Müşteri gereksinimlerini karşılamak üzere tedarik zincirinde belli bir aşamadaki stoktur. |
| Ata Karnesi (Ata Carnet) |
Uluslararası ithalat sözleşmesi kapsamında, taraf ülkeler arasında eşyanın gümrük vergisine tabi olmadan geçici kabulüne imkan sağlayan teminat yerine geçen ve beyanname olarak kabul edilen belgedir. |
| ATR (ATR Movement Certificate) |
Türkiye ve Avrupa Topluluğu arasında imzalanan Gümrük Birliği Anlaşması’na göre, serbest dolaşım halinde bulunan malların ihracında gümrük muafiyetinden yararlanmak amacıyla ihracatçı tarafından düzenlenen belgedir. |
| Avadanlık |
Bir aracı onarmak için kullanılan aletlerin (çekiç, tornavida vb.) bulunduğu takım çantasıdır. |
| BAF (Bunker Adjustment Factor) |
Petrol fiyatlarındaki dalgalanmadan etkilenmemek için her ay belirlenen navlun kalemidir. |
| Bantlı Konveyör Sistemi |
Kutulu ve ambalajlı malzemelerden dökme malzemeye kadar ürün taşıma potansiyeline sahip olarak tasarlanmış taşıma yüzeyi plastik, kauçuk gibi malzemeden yapılmış konveyörlerdir. |
| Barkod |
Otomatik tanımlama teknolojisi kapsamında, bir optik okuyucu aygıt ile okunarak bilgisayar ortamına sayı, karakter ya da bunların karışımı olarak aktarılabilen, farklı kalınlıklardaki çizgi-boşluk kombinasyonlarıdır. |
| Bekleme Süresi |
Yükün fiziksel olarak hareket etmediği süredir. |
| Beyan Tutarı |
Göndericinin beyan ettiği mal değeridir. |
| Blok Tren (Unit Train) |
Yeterince yük varsa, bir demiryolu katarının tümünün bu yüke tahsis edilmesidir. Söz konusu yük salt bir şirkete ait olabilir. |
| CAF (Currency Adjustment Factor) |
Amerikan dolarındaki dalgalanmaların navluna dahil edilmesidir. |
| CFR (Cost and Freight) |
Mal bedeli ve navlun ödenmiş, sadece deniz ve iç su taşımacılığında kullanılan uluslararası ticarette bir teslim şeklidir. Satıcı tüm masraf ve riskleri üstlenerek malları yükleneceği limana kadar getirir, ihracat için gümrüklenmiş olarak gemiye teslim etmesini ifade eder. Malların hasar ve kaybına ilişkin risk, mallar gemiye konduğunda alıcıya geçerken, masrafların alıcıya devri, varış limanında gerçekleşir. |
| CIF (Cost, Insurance and Freight) |
Mal bedeli, sigorta ve navlun ödenmiş, sadece deniz ve iç su taşımacılığında kullanılan uluslararası ticarette bir teslim şeklidir. Satıcı tüm masraf ve riskleri üstlenerek malları yükleneceği limana kadar getirir, ihracat için gümrüklenmiş olarak gemiye teslim etmesini ifade eder. Ayrıca satıcı malların taşınması sırasında oluşacak kayıp ve hasar riskine karşılık alıcı adına asgari teminat oranında bir sigorta sözleşmesi yapar. Malların hasar ve kaybına ilişkin risk, mallar gemiye konduğunda alıcıya geçerken, masrafların alıcıya devri, varış limanında gerçekleşir ve risk alıcıya geçer. |
| CIP (Carriage and Insurance Paid To) |
Mal bedeli, sigorta ve navlun ödenmiş, her türlü taşıma şeklinde kullanılan uluslararası ticarette bir teslim şeklidir. Satıcının malları ihracat için gümrüklenmiş olarak kendisinin seçtiği bir taşıyıcı veya diğer bir kişiye belirlenen yerde (eğer taraflarca böyle bir yer kararlaştırılmış ise) teslim edileceğini ve satıcının, malların belirtilen varış noktasına getirilmesi için taşıma masraflarını ödemek zorunda olduğunu ifade eder. Satıcı sigorta primini ödemek suretiyle yüklediği mal cinsine uygun olan asgari teminat oranında bir sigorta yaptırır. Satıcı “teslim yükümlülüğünü” mallar varış yerine ulaştığında değil, malları taşıyıcıya teslim ettiğinde yerine getirmiş sayılır. |
| CMR Anlaşması |
Uluslararası nitelikteki CMR Anlaşması’nın hükümlerini kabul eden ülkelerce kullanılan bir karayolu taşıma belgesidir. Taşımanın CMR hükümlerine göre yapıldığını göstermektedir. Gönderici veya lojistik firması tarafından alıcının adına düzenlenmektedir. |
| CMR Karayolu Taşıma Belgesi (CMR International Consignment Note) |
Nakliye firması tarafından alıcının adına düzenlenir. Malların belirtilen şartlarla taşınmak üzere, iyi durumda teslim alındığını ve taşıma sözleşmesinin yapıldığını gösteren hukuki bir delildir. |
| CPT (Carriage Paid To) |
Mal bedeli ve navlun ödenmiş, her türlü taşıma şeklinde kullanılan uluslararası ticarette bir teslim şeklidir. Özellikle çok araçlı taşımacılık türlerinde kullanılır. Satıcının malları ihracat için gümrüklenmiş olarak kendisinin seçtiği bir taşıyıcı veya diğer bir kişiye belirlenen yerde (eğer taraflarca böyle bir yer kararlaştırılmış ise) teslim edileceğini ve satıcının, malların belirtilen varış noktasına getirilmesi için taşıma masraflarını ödemek zorunda olduğunu ifade eder. Malları ilk taşıyıcının gözetimine devrettiği andan itibaren malla ilgili bütün risk ve navlun dışındaki masraflar genel bir kural olarak alıcıya geçer. |
| Çapraz Sevkiyat (Cross Docking) |
Tedarikçiden temin edilen ürünlerin stoğa alınmadan ve taşıma kabı bazında içeriği bozulmadan müşterilerin gereksinimlerine göre tasnif edilerek sevk edilmesi işlemidir. |
| Çeki Listesi (Packing List) |
Koli, ambalaj listesidir. Kargonun içindeki eşyaların adet, parça, ağırlık, boyut ve numaraları ile alıcı bilgilerini ve adresini gösteren ayrıntılı listedir. |
| Dağıtılmış Stok |
Aynı malzeme stoğunun farklı yerlerde bulundurulmasıdır. |
| Dağıtım |
Ürünlerin belirtilen zaman, miktar vb. koşullara uygun olarak, belirtilen yerlere sevk ve teslim edilebilmesi (gönderilmesi) için gerçekleştirilen işlemler bütünüdür. |
| Dağıtım Ağı |
Ürünlerin sevk noktalarından teslim noktalarına kadar geçen süreçte yer alan depo, rota, satış noktası vb. öğelerin tanımlandığı sistemdir. |
| Dağıtım Kanalı |
İşletmenin ürettiği ve/veya sunduğu malların/hizmetlerin, işletmeden son kullanıcıya kadar olan akışında, bu akış üzerindeki bağlantı noktalarının bütünüdür. |
| Dağıtım Merkezi |
Tedarikçi veya tedarikçilerden gelen ürünlerin; dağıtıma kadar geçen süre içinde depolama, katma değerli işlemler, elleçleme, ambalajlama ve sevkiyatının yapıldığı lojistik tesislerdir. |
| DAP (Delivered At Place) |
Mal bedeli, sigorta, navlun ve iç taşımalar ödenmiş, çok çeşitli taşıma dahil her türlü taşıma şeklinde kullanılan uluslararası ticarette bir teslim şeklidir. Satıcının malları belirlenen varış yerinde gelen taşıma aracından boşaltmadan alıcının tasarrufuna bırakmakla teslim ettiğini ifade eder. Satıcı, malların belirlenen varış yerine getirilmesine ilişkin tüm hasar ve masrafları üstlenir. Satıcı varış yerine kadar olan tüm masrafları üstlenir, ancak alıcı ülkesindeki gümrük işlemleri ve masrafları alıcıya aittir. |
| Dar Koridor Depolama Sistemi |
Depo hacmini düşeyde daha verimli kullanabilmek için depolarda raf sistemleri kullanılmaktadır. Raf sistemleri arasındaki boşluklar koridor olarak adlandırılmaktadır. Standart elleçleme ekipmanları (forklift, reachtruck vb.) kullanıldığında bu koridorların 3 metre civarında bir genişliğe sahip olması gerekmektedir. Depo hacmini yatayda da verimli kullanabilmek için özel elleçleme ekipmanları ile bu koridorların genişliklerinin 2 metre seviyelerine kadar daraltıldığı depolama sistemidir. |
| Dar Koridor İstif Ekipmanı |
Dar Koridor Depolama Sistemi içerisinde ray, lazer ışığı, manyetik çizgi gibi kılavuzlarla koridorlarda hareket ederek, paletlerin rafa yerleştirilmesi ve geri alınması için kullanılan ekipmandır. Operatörün bulunduğu kabinin ürünle birlikte düşey hareket edebildiği modeller “man-up” olarak, kabinin sabit olarak zemin raf katı hizasında kaldığı modeller ise “man-down” olarak adlandırılmaktadır. “Man-up” modeller palet elleçlemenin yanı sıra, yüksek raflardan sipariş toplama amaçlı da kullanılabilmektedir. |
| DAT (Delivered At Terminal) |
Mal bedeli, sigorta, navlun ve iç taşımalar ödenmiş, çok çeşitli taşıma dahil her türlü taşıma şeklinde kullanılan uluslararası ticarette bir teslim şeklidir. Satıcının malları belirlenen varış yerinde veya limanda belirlenen terminalde gelen taşıma aracından boşaltılmış bir şekilde alıcının tasarrufuna bırakmakla malların teslim edildiğini ifade eder. DAT, eşyanın alıcı ve satıcı tarafından belirlenmiş olan terminal noktasında, boşaltma masrafları satıcı tarafından karşılanmış olarak alıcının emrine bırakılmasıdır. |
| DDP (Delivered Duty Paid) |
Mal bedeli, sigorta, navlun ve iç taşımalar ödenmiş, çok çeşitli taşıma dahil her türlü taşıma şeklinde kullanılan uluslararası ticarette bir teslim şeklidir. Satıcının teslim yükümlülüğü, malların ithal ülkesinde belirlenen yerde emre hazır tutulması ile sona erer. Satıcı, malların o noktaya kadar taşınması, ithal gümrüğünden geçirilmesi için gerekli vergi, resim ve diğer harçlar dahil olmak üzere riziko ve giderleri üstlenmek durumundadır. |
| Demuraj |
Geminin kendisine tanınan yükleme ve boşaltma süresini aşması ya da konteyner içinde bekleyen yükün tanınan süreden önce gümrükten çekilip boşaltılmamasıdır. |
| Depo |
Ürünlerin ham madde aşamasından üretim ortamına, oradan da tüketim merkezlerine dağıtımına kadar olan bütün bir faaliyet dizisinin gerçekleştirilmesinde stratejik rol oynayan ara noktalardır. |
| Depo Yönetim Sistemi |
Depoya gelen ürünlerin kabul edilmesinden sevk edilmesine kadar geçen tüm süreci (dış saha yönetimi dahil), bilgisayar ortamında ve otomatik tanıma teknolojilerini kullanarak kaydedip raporlayan, içerisinde barındırdığı akıllı algoritmalarla süreç içerisinde adres belirleme, alokasyon yapma gibi konularda kararlar alarak çalışanları yönlendiren, kaynakların takibini ve planlamayı sağlayan sistemdir. |
| Desi |
Yük taşıma ücreti hesabında kullanılmak üzere; paket, sandık, koli gibi yüklerin üç boyutunun (en, boy, yükseklik) santimetre cinsinden birbiriyle çarpıldıktan sonra 3.000’e bölünmesi ile elde edilen değerdir. |
| Dış Saha Yönetimi (Yard Management) |
Lojistik tesis sınırları içine giren tüm araç ve şahısların tanımlanmış süreçlere ve kurallara (trafik akışı, park alanlarının kullanımı, güvenlik zincirinin korunması gibi) uygun hareket etmesinin sağlanması ve takip edilmesidir. |
| Dikey Depolama Sistemi |
Her bir modülünün içerisinde bir asansör sistemi ve tepsiler bulunan mekatronik sistemdir. Ürünlerin ya da taşıma kaplarının (sepet, koli vb.) tepsiler üzerine konularak, asansör sistemi ile dikey yönde taşınarak depolama yapmayı sağlar. İçerisinde yer alan sensörler vasıtasıyla, tepsi üzerine konan ürünlerin yüksekliklerini tespit edip tepsiler arası mesafeyi minimize ederek düşey yönde verimli depolama yapmayı sağlar. |
| Dikey Konveyör Sistemi |
Katlar, ara katlar veya aynı kat içerisinde yükseklik farkı olan istasyonlar arasında iletişimin, eğimli konveyör ile çözülebilecek kadar uzun olmadığı durumlarda kullanılan konveyör sistemidir. |
| Doğrudan (Direkt) Sevkiyat |
Ürünlerin, bir depolama işlemi yapılmaksızın müşteriye gönderilmesidir. |
| Doküman |
Fatura, satın alma emri vb. formların her biridir. |
| Dozvola |
Ülkelerin birbirleri arasında kullandıkları, TIR’ların transit geçiş belgesidir. Ülkeler karşılıklı olarak yıllık Dozvola Belgesi ücreti öderler. Bu belgeyi alan TIR‘lar ülkelerden transit yük taşımacılığı yapabilirler. |
| Dökme Yük |
Yükün ekipmanla elleçlenebilecek bir taşıma kabının içinde olmadığı ve elleçlemenin yüke dokunmayı gerektirdiği yükleme tipidir. |
| Dönemsel Sayım (Cycle Count) |
Stok doğruluğunu sağlamak amacıyla, stoğun belirli dönemlerde bir düzen içerisinde sayılma ve kaydedilme işlemidir. |
| Dördüncü Parti Lojistik (Fourth Party Logistics – 4PL) |
Müşterilerine kapsamlı tedarik zinciri çözümleri sunmak için, kendi organizasyonunun kaynaklarını, yeteneklerini ve teknolojisini, üçüncü taraf lojistik (3PL) şirketleri ile bir araya getiren ve tüm zincirin tasarımını ve yönetimini üstlenen şirketlerdir. 4PL şirketleri, tüm tedarik zinciri boyunca değer katabilme uzmanlığına ve yeteneğine sahip olmak zorundadırlar. |
| Elektrikli İstif Makinesi (Stacker) |
Paletli yükleri dikeyde hareket ettirerek istifleme yapmak için kullanılan elektrikli ekipmandır. Operatör için ekipmanda bir kabin bulunmaz, operatör ekipmanı yaya olarak kullanır. Reachtruck gibi klasik istif ekipmanlarına kıyasla daha küçük ve ekonomik bir üründür, fakat çıkabildiği maksimum yükseklik daha düşüktür. |
| Elektrikli Transpalet (Jet) |
Paletli yükleri pratik bir şekilde yatay yönde taşımak için kullanılan, elle kumandalı ve elektrik (akü) gücüyle çalışan ekipmandır. Paletleri dikey yönde taşıma/istifleme kabiliyeti çok kısıtlıdır. |
| Elektronik Ticaret (E-Ticaret) |
İnternet ortamında insanların belirli sistemler üzerinde gerçek ya da sanal ürünleri para karşılığında satın almasıdır. |
| Elektronik Ürün Kodu |
Tedarik zincirindeki bir ürünün küresel olarak, anında ve otomatik tanımlanması ve izlenmesi için kod versiyonu, üretici/imalatçı bilgisi, ürün tipi ve ürünün seri numarası bilgilerini içeren koddur. |
| Elleçleme (Handling) |
Lojistik tesislerde, ürünlerin yerinin değiştirilmesi, paket yapısının bozulup yeniden oluşturulması, kap boyutlarının değiştirilmesi, kontrol edilmesi, etiketleme, streçleme gibi işlemlerin tamamı için kullanılan genel bir ifadedir. |
| Emtia |
Ticarete konu olan tüm mallar ve ürünlere verilen addır. |
| Envanter (Inventory) |
İşletmedeki tüm demirbaş ve stokların fiziksel ve/veya mali listesi. |
| Erişim Alanı |
Raf gözü veya istiflere erişmek için kullanılan geçittir. Malzeme sayımı amaçlı olarak kullanılır. |
| Esnek Konveyör (Flexi Conveyor) |
Her bir bölümü 1 metre uzunluğunda olan ve makaslı yapısı sayesinde, uzayıp kısalarak farklı mesafelere uyum sağlayabilen konveyör modelidir. |
| Esneklik |
Tüketici taleplerindeki değişime uyum sağlayabilme yeteneğidir. |
| Eş Zamanlı Giriş ve Sipariş Hazırlama (Flow Thru) |
Çapraz Yükleme işlemine benzer olarak tedarikçiden temin edilen ürünlerin stoğa alınmadan, müşterilerin siparişlerine göre ürünlerin tasnif edilerek sevk edilmesi işlemidir. Çapraz Yükleme işleminden farklı olarak, taşıma kabının içeriğinde değişiklik yapma ihtiyacı olabilmektedir, dolayısıyla taşıma kabı içerisindeki ürünler teker teker elleçlenerek hem giriş hem sipariş hazırlama işlemine eş zamanlı olarak tabi tutulmaktadır. İlgili üründen gelen miktar sipariş miktarından fazla olduğu durumlarda da kalan miktar (tortu olarak adlandırılır) sadece mal kabul işlemine tabi tutularak stoğa alınır. Böylece giriş aşamasında gelen ürünün kısmen ya da tamamen siparişlerle eşleştirilerek tasnif edilmesi ve sadece eşleşmeyenlerin stoklara alınması sağlanarak, operasyonel işlemler azaltılarak kaynak kullanımında tasarruf sağlanır. |
| ETA (Estimated Time Of Arrival) |
Tahmini varış tarihidir. |
| Euro Palet (EUR – pallet) |
Avrupa ülkeleri zamanla paletlerde standardizasyona giderek; ölçü, kalite, malzeme cinsi, nem oranı, kullanılan çivi gibi özelliklerini saptamış ve bu standartlara uygun paletleri Euro Palet olarak tanımlamışlardır. Euro Palet’in standart numarası UIC 435-2V’dir. Ölçüleri ise 80 cm x 120 cm’dir. |
| Ex Beyan |
İhracat beyannamesidir. |
| Ex Works |
Sadece mal bedeli ifade eden, satıcının kendi depo veya işletmesinde malın alıcıya teslimini sağlayan uluslararası ticarette bir teslim şeklidir. Malların işletmede teslim edilmesinden itibaren malla ilgili bütün masraf ve risk ile diğer yükümlülükler alıcı tarafından karşılanır. Satıcı, malları herhangi bir taşıma aracına yüklemek zorunda olmadığı gibi, malların ihracat için gümrükleme işlemleri gereken hallerde bu gümrükleme işlemlerini yerine getirmek zorunda değildir. |
| Extranet |
Farklı organizasyonların (müşteriler, tedarikçiler, devlet kurumları vb.) aynı yazılım ve protokolleri internet üzerinden kullanabilecekleri şekilde oluşturulan ağdır. |
| FAS (Free Alongside Ship) |
Mal bedeli ve limana kadar iç taşımaları ödenmiş, deniz ve iç su taşıma şeklinde kullanılan uluslararası ticarette bir teslim şeklidir. Satıcının malları belirlenen yükleme limanında, ihracat için gümrüklenmiş olarak alıcı tarafından seçilen geminin doğrultusunda (rıhtımda) bırakarak teslim etmesini ifade eder. Tesliminden itibaren malların kaybolması veya hasar görmesi gibi rizikolar alıcıya aittir. Bu andan itibaren malla ilgili bütün masraflar ve navlun alıcı tarafından karşılanır. |
| Fatura |
Ürün, miktar, nitelik, satış şekli, ağırlık, adres, tarih vb. bilgilerin bulunduğu, satıcı tarafından düzenlenen evraktır. |
| FCA (Free Carrier) |
Mal bedeli ve belirlenen yere kadar iç taşımaları ödenmiş, her türlü taşıma şeklinde kullanılan uluslararası ticarette bir teslim şeklidir. Malların ihracat için gümrüklenmiş olarak alıcı tarafından belirtilen yerde, alıcı tarafından tayin edilen taşıyıcıya teslim edilmesiyle satıcının yükümlülüğünün bitiğini ifade eder. Eğer alıcı malları teslim alması için kendisi bizzat taşıyıcı olmayan birisini tayin etmişse, satıcı malları bu kişiye bırakarak teslim yükümlülüğünü yerine getirmiş sayılır. |
| Feeder Service |
Büyük deniz gemilerinden küçük deniz gemilerine veya mavnalara veya bu olayın tersi olduğu zaman malların alınması veya teslimi olayıdır. Büyük gemilerden direk servis yapabilmek çoğu kez mümkün olmamaktadır. |
| FIFO (First in First Out) |
Genellikle depolamada ve maliyetlendirmede kullanılan, depolama için ilk giren malzemenin ilk çıkacağını öngören kuraldır. |
| Fiktif (Fictive) |
Özel firmanın salt kendine ait gümrüklü malları depoladığı antrepo tipidir. |
| Filo Yönetimi |
Lojistik firmalarında var olan özmal araç, ekipman, garaj ve alt yapı sistemlerinin bir düzen içerisinde ahenkle yönetilmesi ve yürütülmesi işine filo yönetimi denir. Araçların nerede ne zaman olacağı, bakımları, hangi konaklama yerlerinde kalacağı, araçta bulunacak ekipmanlar, şoför durumu gibi tüm işlerin tamamını kapsar. |
| Fiziksel Dağıtım |
Üretilen malların tüketicilere fiziksel olarak taşınması, depolanması, stok kontrollerinin yapılması, ambalajlanması, bilgi iletişimi ve sipariş işlemlerinin gerçekleştirilmesidir. |
| Fiziksel Sayım |
Depo veya tesisteki tüm envanterin, giriş ve çıkış işlemlerinin geçici süre ile durdurularak genellikle yılda bir ya da iki kez belirli bir düzen içinde sayılması ve kaydedilmesi sürecidir. |
| FOB (Free On Board) |
Uluslararası teslim şeklidir. Satıcı malları belirlenen tarihte ve yerde, alıcı tarafından temin edilen gemiye yüklemeyi gerçekleştirir. Mallar geminin küpeştesine (güvertesine) geçtikten sonra meydana gelebilecek her türlü hasar, kayıp ve masraflar alıcının sorumluluğundadır. Satıcı ihracat için gerekli tüm belgeleri hazırlar ve malların gümrük işlemlerini tamamlayarak teslim eder. |
| Forklift |
Açık ve kapalı alanlarda yükleme, boşaltma, taşıma, yerleştirme, istifleme vb. elleçleme işlemleri için kullanılan çatallı taşıma/kaldırma aracı, çatallı kaldıraçtır. |
| Frigo Taşıma (Transportation Refrigerated) |
-26 derece sıcaklığa kadar taze ve dondurulmuş gıda taşımacılığı anlamına gelir. |
| FTL (Full Truck Load) |
Bir treylerin taşıma kapasitesini tam olarak (hacim, ağırlık) dolduran yüktür. |
| Gabari |
Taşıtların yüklü veya yüksüz olarak karayolunda güvenli seyirlerini temin amacı ile uzunluk, genişlik ve yüksekliklerini belirleyen ölçülerdir. |
| Geçici Kabul |
Ham madde, yarı ürün veya ürün maddenin yurt dışından getirtilerek, ülke içinde farklı maddeler katarak/katmayarak ya da üzerinde katma değerli işlemlerde (işçilik vb.) bulunarak/bulunmayarak, yarı ürün/ürün haline getirilmesi ve yurt dışına çıkarılmasıdır. |
| Gelir Yönetimi |
Gelirlerin verimli uygulamalar ile artırılmasıdır. |
| Giydirme Depo |
Raf sisteminin ürün depolamanın yanı sıra, depo binasının ana taşıyıcı sistemi olarak kullanıldığı bina tipidir. Raf sistemi kurulduktan sonra üzerine cephe ve çatı panelleri kaplanır, mekanik elektrik sistemleri de yine raf sistemine entegre olarak kurulur. Dolayısıyla, klasik depo raflarına kıyasla, giydirme depo rafları binayı etkilemeden esnek bir şekilde sökülüp taşınamaz, yer değişiklikleri yapılamaz. |
| Gizli Hasar |
Görünüşte zarar görmemiş gibi duran bir kap içindeki ürünlerin sonradan hasar görmüş olduğunun anlaşılması durumudur. |
| Gönderici |
Ürünün taşınmasını talep eden taraf, şirkettir. |
| GPRS |
Verilerin GSM şebekesi üzerinden kullanıcılara aktarılmasını sağlayan iletişim teknolojisidir. |
| Grupaj |
Bir taşıma aracı veya kabının birden fazla göndericiye tahsis edilmesidir. |
| Gümrük Beyannamesi (Bill Of Entry) |
Gümrük idarelerine, yurda girecek veya çıkacak olan, transit yapılmak veya başka bir işleme tabi tutulmak istenen eşyaya ilişkin özelliklerini, boyutlarını, niteliklerini belirten yazılı beyan belgesine denir. Nüsha olarak düzenlenir. |
| Gümrük Birliği |
Bir veya daha fazla ülke arasında ithalat işlemlerini kolaylaştırmak, gümrük vergilerini kaldırmak ya da azaltmak, tüm ülkelerde aynı gümrük tarifesinin geçerli olmasını sağlamak amacıyla yapılan anlaşmadır. |
| Gümrük İzin Belgesi |
Tüm yasal gerekliliklerin karşılandığına ve aracın ayrılabileceğine ilişkin gümrük belgesidir. |
| Gümrük Tescil |
İhracatçı ya da ithalatçı firma veya gümrükçüsü tarafından hazırlanan gümrük beyannamesinin gümrük nezdinde onaylanması, ilgili emtianın ithalatının yapılabilmesi için gümrük onayına sunulmasıdır. |
| Güvenli Bölge |
Özel malzemelerin depolanması için ayrılan yerdir. |
| Güvenlik Stoğu |
Tedarik süresi ve tüketim (satış) hızında olabilecek beklenmeyen durumlar sonucunda stoksuz kalma durumuna düşmemek için tutulan stok miktarıdır. |
| Güzergah |
İnsan, mal, araç, hizmet veya bilginin, önceden belirlenmek üzere harekete başlama ve bitiş noktaları arasında izleyeceği yoldur. |
| Ham madde |
Üretim süreçlerinde işlenerek son ürünü elde etmede yüksek oranda kullanılan malzemelerdir. |
| Hamule Senedi |
Trenle yapılan taşımacılıkta kullanılan makbuz niteliğindeki belgedir. Kıymetli evrak özelliğine sahip değildir. |
| Hareketli Raf (Moving Rack) |
Raf bloklarının motor tahriki ile yatayda hareket edebildiği sistemdir. Bu hareket kabiliyeti ile daha az koridor planlanarak, daha yoğun bir depolama yapılabilmektedir. Genellikle giriş çıkış elleçleme hızı göreceli olarak daha düşük olan operasyonlarda (arşiv depolama gibi) kullanılır. |
| Hareketli Rampa |
Elleçleme ekipmanlarının depo ile araç kasası arasında geçişine imkan sağlayan ekipmandır. Hareketli yapısıyla farklı yüksekliklerdeki araç kasaları ile depo zemini arasındaki yükseklik farkını elimine eder, arada köprü vazifesi üstlenir. |
| Hasar |
Malzemelerin nakliyesi, depolanması, elleçlenmesi vb. işlemler sırasında oluşan yırtılma, çatlama, kırılma, bozulma, deforme olma, ıslanma vb. değer kaybına neden olan zararların tümüdür. |
| Hava Konşimentosu (Airway Bill) |
Gönderici ile hava taşıyıcı arasında ciro edilemez formda hazırlanan taşıma senedidir. |
| IATA (International Air Transport Association) |
Uluslararası hava taşımacılığında yolcu ve kargo taşımacılığın tariflerini ve yetkilendirilmelerini denetleyen örgüttür. |
| IMCO Charge |
Tehlikeli madde taşımalarında armatörün talep ettiği ek ücrettir. |
| IMO Belgesi (IMO Document) |
Yanıcı, patlayıcı ve kimyasal taşımak için kullanılan belgedir. |
| Intermodal Taşımacılık (Intermodal Transportation) |
Intermodal taşımacılık; taşınacak malın, mal üzerinde herhangi bir fiziki işlem yapılmadan ve konteyner/treyler hiç açılmadan birden fazla taşıma modeli kullanılarak (Ro-Ro, karayolu, denizyolu, demiryolu) nihai varış noktasına ulaştırılmasıdır. |
| Işık Yönlendirmeli Ayrıştırma (Put to Light) |
Ürün ayrıştırma sürecinde, led ekran vasıtasıyla hangi adrese kaç adet ürün konulacağını personele gösteren elektronik sistemdir. Üzerindeki düğmeler vasıtasıyla ayrıştırma işlemiyle ilgili sonucun depo yönetim sistemine bildirilmesini sağlar. |
| Işıklı Toplama (Pick by Light) |
Ürün toplama sürecinde, led ekran vasıtasıyla hangi adresten kaç adet ürün toplanacağını personele gösteren elektronik sistemdir. Üzerindeki düğmeler vasıtasıyla toplama işlemiyle ilgili sonucun depo yönetim sistemine bildirilmesini sağlar. |
| İade |
Alıcıya ürün tesliminden sonra hasar görmesi, reddi, ambalaj malzemelerinin geri kazanımı, kullanım süresinin dolması, modasının geçmesi, onarım vb. nedenlerle ürünlerin alıcıdan başlangıç noktasına geri götürülmesi faaliyetlerine denir. |
| İade Ürün Belgesi |
Geri gönderilen ürünün şirketin orijinal ürünü olduğunu gösteren ve iade nedenini belirten formdur. |
| İade Yönetimi |
Müşteriden tedarikçiye geri gönderilen ürünlerle ilgili taşıma, depolama, geri kazanım, imha gibi işlemlerin yönetimidir. |
| İçinden Geçilebilir Raf |
İstif ekipmanının koridordan rafın içine girmesine izin veren, paletlerin derinlemesine istiflenmesine olanak tanıyan ve böylece koridor olarak ayrılan alanı minimize eden, az çeşit malın yüksek miktarlarda depolandığı, yerleştirme için travers yerine rayların kullanıldığı raftır. LIFO (last in first out – son giren ilk çıkar) prensibine uygun bir işleyiş sağlar. |
| İhracat (Import) |
Malların içinde bulunulan ülkeden başka bir ülkeye gönderilmesi yolu ile oluşan ticarettir. |
| İkmal (Replenishment) |
Malzemenin depolama sürecinde, farklı ambalaj biçimlerinde ve/veya depolama lokasyonlarında bulunabilirliğinin sağlanması için yapılan depo içi transfer işlemidir. |
| İntranet |
Şirket birimleri arasında veri değişimini sağlamak üzere bilgisayar ağlarının birbirine bağlanması. |
| İrsaliye (BOL) |
Satılan malı bir yerden başka bir yere sevk ederken kullanılan, maliye onaylı mal teslimini gösteren resmi belgedir. |
| İstif |
Belli ölçütlere göre farklı yüklerden oluşturulan bir yığın yüktür. |
| İstifleme |
Hacmi dikey yönde kullanmak amacıyla malzemelerin üst üste yığılmasıdır. |
| İş Birliği |
Tedarik zincirindeki tüm tarafları, daha iyi zincir performansı için teşvik edebilmek, cesaretlendirmek ve özendirmektir. |
| İthalat (Export) |
Malların bir başka ülkeden, içinde bulunulan ülkeye getirilmesi yolu ile oluşan ticarettir. |
| Sınıf 1 |
Patlayıcı Maddeler |
| Sınıf 2 |
Gazlar |
| Sınıf 3 |
Yanıcı Sıvı Maddeler |
| Sınıf 4.1 |
Yanıcı Katı Maddeler |
| Sınıf 4.2 |
Kendi Kendine Yanan Maddeler |
| Sınıf 4.3 |
Su ile Temas Edince Yanan Maddeler |
| Sınıf 5.1 |
Yakıcı (Okside) Maddeler |
| Sınıf 5.2 |
Organik Peroksitler |
| Sınıf 6.1 |
Zehirli Maddeler |
| Sınıf 6.2 |
Bulaşıcı Maddeler |
| Sınıf 7 |
Radyoaktif Maddeler |
| Sınıf 8 |
Aşındırıcı (Asidik) Maddeler |
| Sınıf 9 |
Farklı Tehlikeleri Olan Maddeler |
| shipping |
Nakliye, Taşıma (İngilizce) |
